Slaap is belangrijk voor leren en presteren.

Voldoende slapen is essentieel voor het opslaan van informatie en het verbeteren van prestaties. Onderzoekers vermoeden dat de positieve invloed van slaap via twee manieren verloopt. Aan de ene kant wordt nieuwe informatie die je hebt opgedaan gedurende de dag tijdens het slapen opnieuw geactiveerd. Je denkt er als het ware nog een keer over na (slaapspoel). Dit zorgt er waarschijnlijk voor dat het geheugenspoor van de nieuwe informatie (encoding) sterker wordt opgeslagen (storage) in het langetermijngeheugen. Zo wordt de informatie geconsolideerd. Uit onderzoek blijkt dan ook dat je informatie beter kan herinneren nadat je een nachtje hebt geslapen dan wanneer je wakker bent gebleven (zie afbeelding (Walker, 2006)).

Dit gehele proces heet ook wel de trace reactivation hypothese en kan bij nieuwe informatie maanden in beslag nemen. Het kan echter worden versneld door bijvoorbeeld retrieval practice.

Aan de andere kant is slaap nodig om je hersenen klaar te stomen om goed te kunnen presteren. Gedurende de dag worden nieuwe connecties in je brein gemaakt doordat je ervaringen opdoet waardoor het aantal geheugensporen in je hersenen toe neemt. Tijdens het slapen worden connecties die onbelangrijk zijn waarschijnlijk verzwakt of verwijdert. Hierdoor komt er weer ruimte vrij voor nieuwe ervaringen en kennis. Dit staat ook wel bekent als de synaptic homeostasis hypothese.

Het belang van slaap moet niet onderschat worden. Slaaptekort is in verband gebracht met verminderde aandacht en slechtere schoolprestaties, maar ook met mentale- en gezondheidsproblemen zoals overgewicht en depressie.

Gemiddeld hebben we acht uur slaap per nacht nodig. Leg leerlingen het belang van slaap uit en hoe ze hun kwaliteit van slaap kunnen verbeteren aan de hand van de volgende tips:

• Probeer steeds op dezelfde tijden te gaan slapen en wakker te worden
• Drink zo min mogelijk koffie, energiedrink en andere cafeïne-houdende drankjes
• Gebruik geen snooze-functie: door snoozen word je telkens opnieuw gewekt uit je slaap. Hierdoor word je juist niet uitgerust wakker en ben je de rest van de dag minder productief.
• Kijk geen films voor het slapen gaan die adrenaline opwekken
• Houd je telefoon ver weg van je bed
• Als je piekert voor het slapen, schrijf je gedachten dan op en ga er de volgende dag mee aan de slag

Bronnen

Arora, T., Broglia, E., Thomas, G. N., & Taheri, S. (2014). Associations between specific technologies and adolescent sleep quantity, sleep quality, and parasomnias. Sleep medicine, 15(2), 240-247.

Astill, R. G., Van der Heijden, K. B., Van IJzendoorn, M. H., & Van Someren, E. J. (2012). Sleep, cognition, and behavioral problems in school-age children: A century of research meta-analyzed. Psychological bulletin, 138(6), 1109.

Backhaus, J., Hoeckesfeld, R., Born, J., Hohagen, F., & Junghanns, K. (2008). Immediate as well as delayed post learning sleep but not wakefulness enhances declarative memory consolidation in children. Neurobiology of learning and memory, 89(1), 76-80.

Dewald, J. F., Meijer, A. M., Oort, F. J., Kerkhof, G. A., & Bögels, S. M. (2010). The influence of sleep quality, sleep duration and sleepiness on school performance in children and adolescents: A meta-analytic review. Sleep medicine reviews, 14(3), 179-189.

Diekelmann, S., & Born, J. (2010). The memory function of sleep. Nature Reviews Neuroscience, 11(2), 114.

Matricciani, L., Bin, Y. S., Lallukka, T., Kronholm, E., Dumuid, D., Paquet, C., & Olds, T. (2017). Past, present, and future: Trends in sleep duration and implications for public health. Sleep health, 3(5), 317-323.

Walker, M. P. (2006). Sleep to Remember: The brain needs sleep before and after learning new things, regardless of the type of memory. Naps can help, but caffeine isn’t an effective substitute. American Scientist, 94(4), 326-333.

Yoo, S. S., Hu, P. T., Gujar, N., Jolesz, F. A., & Walker, M. P. (2007). A deficit in the ability to form new human memories without sleep. Nature neuroscience, 10(3), 385

Horvath, J.C. (2019) Stop talking, start influencing: 12 insights from brain science to make your message stick. Chatswood, NSW : Exisle Publishing